Geachte leden van de gemeenteraad,

Graag bieden wij u de programma evaluatie 2018 aan. Een bijzonder document, dat beïnvloed is door twee colleges. Kort voor de zomervakantie hebben we het coalitieakkoord Kansen zien, kansen pakken gepresenteerd en is het nieuwe college van start gegaan. Dat maakt dat we in deze programma-evaluatie terugkijken op een jaar waarin acties die gepland zijn in de vorige coalitieperiode zijn uitgevoerd, en waar de eerste accenten van het huidige college ook zichtbaar zijn.

2018 was een jaar waarin we hard hebben gewerkt om de basis op orde te hebben en om vernieuwing te realiseren. Met een organisatie die door bezuinigingen van de afgelopen jaren op plekken onvoldoende is toegerust om alle ambities waar te maken. Natuurlijk doen wij er alles aan om zowel kwantitatief als kwalitatief weer op niveau te komen. Maar dat heeft tijd nodig, bijvoorbeeld omdat het in de praktijk niet altijd lukt om vacatures direct in te vullen. Oss wil deze periode doorgroeien naar een krachtige gemeente die acteert op het niveau dat bij een 100.000+ gemeente hoort. De start daarvoor is gemaakt.

Bovenstaande neemt niet weg dat wij met gepaste trots terugkijken op 2018. Op veel terreinen zijn resultaten geboekt die er mogen zijn. In deze evaluatie kijken we terug over de volle breedte en graag lichten we in deze inleiding er een aantal zaken uit.

We doen het goed in het sociaal domein. Vier jaar na het overnemen van diverse taken van Rijk en Provincie staat er een stevig fundament. De transformatie in het sociaal domein is echter weerbarstig, onder andere door de verschillende (landelijke) ontwikkelingen. We proberen onze inwoners te ondersteunen bij hun vragen en leggen we de regie bij henzelf. De vraag is echter groot en het is voortdurend zoeken naar de balans tussen maatwerk en efficiëntie. Ook de uitvoering van de jeugdzorg en de betaalbaarheid hiervan blijft een aandachtspunt. Het structurele financiële risico vraagt om serieuze aandacht en waar mogelijk verandering van aanpak. Wij presenteren daar bij de programmabegroting 2020-2023 plannen voor.

We zien dat we in Oss een relatief lage bijstandsdichtheid en een grote uitstroom hebben. Aan de andere kant zien we een grote instroom van mensen in de bijstand die kwetsbaar zijn en een flinke afstand tot de arbeidsmarkt hebben. We passen hier onze werkwijzen op aan. Voor impulsen op de arbeidsmarkt gebruiken we de Talentencampus als platform en de regio Noordoost-Brabant is één van de voorbeeldregio’s.
We zien ontmoeten, sport en cultuur als belangrijk middel om onze doelen in het sociaal domein te realiseren.  We zien wel dat ons huidige beleid om accommodaties kostendekkend te exploiteren wringt met deze ontwikkelingen. Hier gaan we komende jaren verder mee aan de slag.

We zien volop activiteiten en nieuwe initiatieven in het centrum. Het ontwerp van het Walkwartier is met heel veel waardering ontvangen en heeft enthousiasme en nieuw elan losgemaakt. Tegelijkertijd gaan ketens weg en zien we de leegstand toenemen. We blijven komende jaren inzetten op een dynamisch en compact stadscentrum. De Koers Stadshart Centrum is hier leidend voor.

De ambities op duurzaamheid zijn groot en hiervoor zetten we in op de energie- en grondstoffentransitie. Doordat maatregelen concreter en tastbaarder worden komt het maatschappelijk debat nu nadrukkelijk  op gang. Begin 2019 hebben we na een lange periode van voorbereiding het bestemmingsplan aan uw raad gezonden om windmolens in Elzenburg De Geer mogelijk te maken.
We werken toe naar een ambitieus en tegelijkertijd realistisch programma waar we aandacht houden voor de randvoorwaarden zoals technische haalbaarheid, maatschappelijke acceptatie, financiële draagbaarheid en sociale rechtvaardigheid.

Maakindustrie vormt de basis van de Osse economie, met daarvan afgeleid de topsectoren life sciences, logistiek en agrifood. Ons bedrijfsleven heeft top gedraaid: in Oss zijn er in 2018 meer dan 1000 banen bijgekomen. Onze ondernemers ondernemen op een actieve maner en onze samenleving plukt daar mede de vruchten van. 2018 was een goed jaar voor ons grondbedrijf: er zijn veel bouwkavels uitgegeven. Wel zien we spanning op de mogelijke vestegingslocaties voor midden- en kleinbedrijf omdat er nauwelijks kleinere kavels zijn. We bekijken hoe we dit kunnen verhelpen.

In 2018 zijn er een flink aantal nieuwe woningen gebouwd. We staan in Brabant in de top 3 van gemeenten die de meeste bouwvergunningen hebben uitgegeven en landelijk op de elfde plek. Dat is goed voor onze eigen bevolking, en daarnaast begroeten we steeds vaker inwoners van omliggende gemeenten. Onze gemeente groeit dan ook gestaag door qua inwoneraantal. We hebben oog voor het toevoegen van de juiste woningen. Verder hebben we geïnvesteerd in de leefbaarheid van onze wijken en dorpen en de vitaliteit van ons buitengebied.

Bijzondere aandacht verdient veiligheid en ondermijning. In de AD veiligheidsmonitor staat Oss op de 93ste plaats, een middenmoter positie. Wij blijven echter waakzaam om verdergaande vermenging van bovenwereld en criminele circuits te voorkomen en werken daarvoor uitstekend samen met onze ketenpartners. Wij spreken nadrukkelijk onze zorg uit over de toename van het aantal verwarde personen en mensen met multi-problemen voor wie steeds minder vaak adequate hulp klaar staat.

Het is mooi om te constateren dat de buitenwereld ons steeds meer waardeert. In de regio vragen collega gemeenten  van ons - tezamen met Den Bosch en Meierijstad - om op tal van gebieden het voortouw te nemen. Die rol wordt ons toevertrouwd.  Wij zijn één van de drie gemeenten die genomineerd zijn voor de BNG erfgoedprijs. Daarnaast is de gemeente Oss in 2018 weer – en ditmaal alleen – gekozen als ‘Meest Inspirerende Global Goals Gemeente’.

Tenslotte noemen wij het dramatische spoorongeval op 20 september 2018 waarbij vier kinderen om het leven kwamen en een kind en leidster zwaar gewond raakten. Heel Oss was geraakt. Wij hebben naast het diepe verdriet saamhorigheid gezien. Onze samenleving heeft op een indrukwekkende manier haar gevoel laten spreken. Ook dat is de kracht van Oss.

Burgemeester en wethouders van Oss.

De secretaris,            De burgemeester,
drs. H. Mensink         drs. W.J.L. Buijs-Glaudemans